DE KRACHT VAN SAMEN
• Susterense abdissen van kasteel Limbricht •
In lang vervlogen tijden waren kloosters en kastelen nauw met elkaar verbonden. Adelijke dames werden abdissen en jonkvrouwen, opgevoed in het klooster of stift, leverden huwelijkskandidaten voor de edelen. Deze expositie toont de verwevenheid tussen het Stift in Susteren en het kasteel in Limbricht.
Kasteel Wolfrath en kasteel Limbricht
In deze expositie staan Johanna Helena de Breyll en Theresia Isabella de Bentinck (Marie Therese) centraal. De beide families raakten met elkaar verbonden door het huwelijk in 1644 van Maria Elisabeth van Breyll van kasteel Limbricht, ooit stiftdame in Susteren, en Johan Wolfgang Willem van Bentinck van kasteel Wolfrath bij Holtum. Een alliantiewapen op het poortgebouw van Wolfrath getuigt nog van deze verbintenis. Johanna Helena, een zus van Maria Elisabeth, was stiftdame
en later abdis van Susteren. Een ander zus, Elisabeth Caecilia, werd vrouwe van Limbricht tot haar kinderloos overlijden in 1706. In dat jaar ging kasteel Limbricht over in handen van Frans Nicolaas van Bentinck, de zoon van Maria Elisabeth, die in het bezit van kasteel Wolfrath was. Beide kastelen bleven in handen van de familie Van Bentinck. De oudste dochter van Frans Nicolaas, Maria Theresia, zou ook stiftdame en abdis van Susteren worden. Van de beide adellijke huizen stamden zes Susterense stiftdames, van wie er twee abdis zijn geworden.
Johanna Helena van Breyll
Johanna Helena werd tot abdis gekozen op 6 december 1678. Op die dag leidde de landdeken van Susteren Peter Gerstman, pastoor van Waldfeucht, vanaf 11 uur de verkiezing. Hierbij waren aanwezig: de stiftdames Joanna Helena zelf, Justina Helena van Bentinck en Maria Anna Clara de Blanckardt, de kanunniken Joannes Bress, Thomas Janssen en Wymarus Meesters en kapelaan Jacobus de Gelosen. Nadat de stemcommissie de uitslag had bekend gemaakt en er geen
bezwaren bleken te zijn, verklaarde de leider van de commissie, kanunnik Thomas Janssen, die ook pastoor van Susteren was, met luide stem, dat door de gunst van de Heilige Geest, de verdiensten van de Heilige Verlosser, aan wie de kerk gewijd was, van de Maagd Maria en de heiligen Amelberga, Gregorius en Albricus, kerkpatronen, Johanna Helena door de meerderheid van het kapittel tot abdis verkozen was. Daarna voltrok zich het eerder beschreven ritueel. De nieuwe abdis berichtte aan de Luikse vicaris- generaal, dat ze Joannes Arnoldus Gadet, pastoor van Heinsberg, naar Luik zou zenden om namens haar de geloofseed af te leggen. Dit laatste gebeurde op 9 december.
De benoemingsakte van Johanna Helena van Breyll
Maria Theresia van Bentinck
Maria Theresia werd tot abdis gekozen op 25 juni 1745; de procedure verliep zoals bij de verkiezing van Johanna Helena van Breyll. Aanwezig waren decanes van Hompesch, de stiftdames van Bentinck, van Reuschenberg en van Bylandt, de kanunniken Geleen, Bongarts, Geusen en Gripekoven en de notarissen Bruggen en Peltzer. Secretaris Corten van het Stift stuurde een verzoek aan de bisschop van Luik om de verkiezing te bevestigen. Dit verzoek is voorzien van het stiftszegel. De pas gekozen abdis voegde hierbij een verklaring, dat Matthias Breydenrath voor haar in Luik de geloofseed zou
afleggen. Deze verklaring is voorzien van haar zegel. Deze Breydenrath zou in 1750 rector worden van het Maria-altaar in Limbricht. Op 7 juli gaf de Luikse bisschop Jan Theodoor van Beieren zijn goedkeuring aan de benoeming.
De expositie en deze uitgave zijn tot stand gekomen door een samenwerking van de gemeente Echt-Susteren, Stichting ‘t Stift Susteren en de stichting Salvius Limbricht.
